Yüksek enflasyon ve art arda gelen zamlarla gündemden düşmeyen kafe ve restoran sektörü, son günlerde tartışmalı bir uygulama ile yeni bir krize sahne oldu. İstanbul başta olmak üzere büyükşehirlerde bazı işletmelerin, müşteri sirkülasyonunu artırmak amacıyla “taksimetre” veya “masa işgali bedeli” adı altında yeni bir ücretlendirme başlattığı öne sürüldü. İddialara göre, bu işletmelerde masalarda 30 dakikada bir yeni sipariş verme zorunluluğu getirilirken, bu kurala uymayan müşterilerin hesabına her yarım saat için 50 TL gibi ek ücretler yansıtılıyor.
Tüketici Derneği: “Açıkça Hukuka Aykırı ve Haksız Uygulama”
Gündeme bomba gibi düşen bu iddialara Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) sert tepki gösterdi. Odatv’ye konuşan TÜKODER Genel Başkanı Aziz Koçal, söz konusu uygulamanın tüketici hukukuna tamamen aykırı olduğunu belirtti. Koçal, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a atıfta bulunarak, “Tüketiciye herhangi bir hizmet sunulmadan bedel talep edilemez. ‘Masa işgali’ adı altında ücret istemek, haksız ticari uygulama kapsamına girer ve tüketicinin ekonomik davranış biçimini bozmaya yöneliktir,” ifadelerini kullandı.
Koçal, bir işletmenin müşteriye sipariş vermediği halde “masa ücreti” talep etmesinin hukuken geçerli olmadığını vurgularken, bu tür ücretlendirmelerin tüketiciye önceden açık, anlaşılır ve görünür bir şekilde bildirilmesi gerektiğini söyledi. Menüde küçük puntolarla yazılan ibarelerin geçerli bir bilgilendirme sayılmayacağının altını çizdi.
TÜKODER’den Vatandaşa Çağrı: “Kesinlikle Ödeme Yapmayın”
TÜKODER Genel Başkanı, ticari kaygılarla tüketicinin sosyal yaşam alanlarının daraltılmasına karşı olduklarını belirterek, kafelerin toplumsal paylaşım alanları olduğunu ifade etti. Vatandaşlara açık bir çağrıda bulunan Koçal, böyle bir durumla karşılaştıklarında talep edilen ücreti kesinlikle ödememelerini ve haklarını aramak için derhal Tüketici Hakem Heyetlerine başvurmalarını önerdi. Ayrıca, Koçal Ticaret Bakanlığı ve yerel idareleri bu tür “masa ücreti” uygulamalarını denetlemeye davet etti.
Devlet Kurumundan Resmi Açıklama: İddialar Gerçeği Yansıtmıyor
Tartışmaların alevlenmesi üzerine, konuya ilişkin resmi bir açıklama da geldi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “restoran ve kafelerde taksimetre yöntemi başlayacağı” ve “oturma süresine göre ücret alınacağı” yönündeki iddiaların doğru olmadığını duyurdu.
DMM açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “Ticaret Bakanlığınca restoran, kafe veya benzeri işletmelerde müşterilerin oturma süresine göre ücretlendirilmesine yönelik 6502 sayılı Kanun’un Fiyat Etiketi başlıklı 54. maddesi ve Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde herhangi bir düzenleme, çalışma ya da uygulama bulunmamaktadır. Vatandaşlarımızın, bu tür asılsız haber ve paylaşımlara itibar etmemeleri, doğru bilgiye ulaşmak için resmi kurumların açıklamalarını takip etmeleri önemle rica olunur.”
Buna göre, yasal zeminde restoran ve kafelerde oturma süresine bağlı ücretlendirme sistemi bulunmamakta; ancak bazı münferit işletmelerin bu haksız uygulamayı ticari baskı aracı olarak kullanmaya çalıştığı görülmektedir. Tüketici dernekleri, tüketicilerin bu hukuka aykırı uygulamalara karşı koymasını ve yasal haklarını kullanmasını tavsiye etmektedir.
