Sigarayı bırakmak sadece akciğerleri ve kalbi korumakla kalmıyor; aynı zamanda beynin yaşlanma hızını da yavaşlatıyor. The Lancet Healthy Longevity dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, sigarayı bırakmanın, yaş ne olursa olsun, beynin bilişsel fonksiyonları üzerinde olumlu etkiler yarattığını ortaya koydu.
Araştırmada, 12 ülkeden 40 yaş ve üzeri 9.436 yetişkin altı yıl boyunca takip edildi. Bulgulara göre, sigarayı bırakan kişilerde hafıza ve dil becerilerindeki gerileme önemli ölçüde yavaşladı.
Sigarayı Bırakanların Beyni Daha Geç Yaşlanıyor
Araştırmacılar, sigarayı bırakan her katılımcıyı aynı yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi ve başlangıç bilişsel puanına sahip bir sigara içicisiyle karşılaştırdı.
Bırakmadan önceki altı yılda iki grubun beyin performansı benzerdi, ancak sigarayı bıraktıktan sonra fark belirginleşti.
Sigara içmeye devam edenlerde hafıza kaybı aynı hızda sürerken, sigarayı bırakanlarda bu oran yaklaşık yüzde 20 daha yavaşladı. Sözel akıcılıktaki düşüş ise yarı yarıya azaldı.
Çalışmanın başyazarı Mikaela Bloomberg (University College London), elde ettikleri sonuçların “sigarayı 50 yaşından sonra bırakmanın bile bilişsel sağlığı korumaya yardımcı olabileceğini” gösterdiğini belirtti.
Bilişsel Gerileme ve Demans Arasındaki Bağlantı
Çalışma, sigarayı bırakmanın beyin sağlığı üzerindeki etkilerini gözlemsel olarak inceledi.
Sonuçlar, daha yavaş bilişsel gerilemenin uzun vadede daha düşük demans riski ile ilişkili olduğunu gösterdi.
Araştırmacılardan Andrew Steptoe (UCL), “Bilişsel gerilemenin yavaşlaması, bunama riskinin azalmasıyla bağlantılıdır” diyerek, sigarayı bırakmanın beyin için koruyucu bir strateji olabileceğine dikkat çekti.
Sigarayı bırakmak hafızayı güçlendiriyor
Bilim insanlarına göre, sigara dumanı kan damarlarına zarar vererek beyne giden oksijen miktarını azaltıyor. Ayrıca kronik inflamasyon ve oksidatif stres gibi süreçleri tetikleyerek beyin hücrelerine zarar veriyor.
Sigarayı bırakmak, zamanla bu olumsuz etkilerin azalmasına ve hafıza ile dil işlevlerinin desteklenmesine yardımcı oluyor.
Uluslararası Veriler Ortak Sonucu Gösteriyor
Araştırma ekibi, İngiltere, ABD ve Avrupa’nın 10 farklı ülkesinde yapılan üç büyük popülasyon çalışmasının verilerini bir araya getirdi.
Toplamda 4.700 sigara bırakan kişi, aynı özelliklerdeki 4.700 aktif içiciyle karşılaştırıldı.
İlk altı yılda iki grubun bilişsel performansı benzerdi; ancak sigarayı bırakanların sonraki altı yılda hafıza kaybı daha yavaş, dil akıcılığı daha stabil hale geldi.
Vazgeçmek İçin Asla Geç Değil
Uzmanlara göre, orta yaşta ya da daha ileri yaşta sigarayı bırakmak, beyin fonksiyonlarını korumak açısından hâlâ büyük fark yaratabiliyor.
Önceki araştırmalar da, sigarayı bırakan kişilerin bilişsel test puanlarının zamanla hiç sigara içmeyenlerle benzer seviyelere ulaştığını göstermişti.
Bloomberg, elde edilen sonuçların tütün kontrolüne yatırımın toplum sağlığı açısından önemini bir kez daha ortaya koyduğunu belirtti.
Araştırmacılara göre, yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte, bilişsel gerilemede küçük bir gecikme bile toplum genelinde demans oranlarını düşürebilir ve yaşam kalitesini artırabilir.
Kaynak: The Lancet Healthy Longevity, University College London (UCL)
