Türk Lirası, son 20 yılda tarihinin en büyük değer kayıplarından birini yaşadı.
2005 yılında orta ölçekli bir market alışverişi yapılabilen 50 TL, 2025’te yalnızca birkaç temel ürüne denk geliyor.
TÜİK ve piyasa verilerine göre, 50 TL’nin alım gücü 20 yılda yüzde 95’e yakın oranda eridi.
2005: 50 TL ile dolu bir alışveriş poşeti
Yeni Türk Lirası’nın tedavüle girdiği 2005 yılında 50 TL ciddi bir alım gücüne sahipti.
O dönemde asgari ücret 350 TL seviyesindeydi ve 50 TL maaşın yaklaşık %14’üne denk geliyordu.
2005 ortalama fiyatlar (₺):
- 1 kg un: 1,80
- 1 litre süt: 1,20
- 1 kg şeker: 1,50
- 1 litre ayçiçek yağı: 3,90
- 1 kg pirinç: 2,50
- 1 ekmek: 0,35
- 1 kg tavuk: 4,00
O yıl 50 TL ile alınabiliyordu:
5 kg un, 2 litre süt, 1 litre yağ, 1 kg pirinç, 1 kg tavuk, 5 ekmek, 1 kg elma ve 1 paket çay.
Yani 50 TL, bir haftalık mutfak alışverişine yetiyordu.
2010: Gücü azalsa da hâlâ etkili
2010’da fiyatlar artmış olsa da 50 TL hâlâ temel alışveriş için yeterliydi.
O dönem 50 TL, yaklaşık 34 dolar ediyordu (1 USD ≈ 1,47 TL).
2010 ortalama fiyatlar (₺):
- 1 litre süt: 1,80
- 1 kg un: 2,80
- 1 litre ayçiçek yağı: 4,90
- 1 kg tavuk: 5,50
- 1 kg pirinç: 3,50
50 TL ile alınabiliyordu:
2 litre süt, 2 kg un, 1 litre yağ, 1 kg pirinç, 1 kg tavuk ve 5 ekmek.
2005’e göre alışveriş sepetinin hacmi yaklaşık %30 küçüldü.
2015: 50 TL artık küçük sepet parası
2015’te 50 TL, ancak birkaç ürün için yeterli hale geldi.
1 litre süt 3,5 TL, 1 litre ayçiçek yağı 7,5 TL, 1 kg tavuk 8,9 TL’ye yükselmişti.
2015 ortalama fiyatlar (₺):
- 1 litre süt: 3,50
- 1 kg un: 3,90
- 1 litre ayçiçek yağı: 7,50
- 1 kg tavuk: 8,90
- 1 kg pirinç: 4,50
50 TL ile alınabiliyordu:
1 litre yağ, 1 kg tavuk, 1 kg un, 1 litre süt ve 2 ekmek.
Sepet, 2005’e kıyasla yarı yarıya azaldı.
2020: 50 TL bir öğünlük alışverişe dönüştü
Pandemi sürecinde döviz ve gıda fiyatlarının hızla yükselmesiyle 50 TL’nin değeri ciddi oranda düştü.
O yıl 1 litre yağ 12 TL, 1 kg tavuk 16 TL, 1 litre süt 4,5 TL civarındaydı.
50 TL ile alınabiliyordu:
1 litre süt, 1 kg pirinç, 1 paket makarna, 1 ekmek ve 1 kilo elma.
Ortalama bir markette tek reyonluk alışveriş anlamına geliyordu.
2025: 50 TL artık madeni para etkisinde
Bugün 50 TL, çoğu markette neredeyse küçük bir tamamlayıcı para birimine dönüştü.
Ekim 2025 itibarıyla 1 ABD doları 41,9 TL seviyesinde; yani 50 TL yalnızca 1,19 dolar ediyor.
2025 ortalama fiyatlar (₺):
- 1 litre süt: 28
- 1 kg un: 25
- 1 litre ayçiçek yağı: 90
- 1 kg tavuk: 115
- 1 ekmek: 10
50 TL ile alınabiliyor:
2 ekmek
Ya da küçük bir bisküvi ve su şişesi
2005’te bir haftalık alışverişe yeten 50 TL, 2025’te tek öğünlük atıştırmalığa denk geliyor.
Altınla karşılaştırıldığında tablo daha da çarpıcı
2005’te gram altın (22 ayar): 22,4 TL
→ 50 TL ile 2,23 gram altın alınabiliyordu.
2025’te gram altın (22 ayar): 5.820 TL
→ Aynı miktar altını almak için yaklaşık 13.000 TL yani 260 adet 50 TL’lik banknota ihtiyaç var.
Yani 20 yılda altın bazında değer kaybı yaklaşık 260 kat oldu.
