Küresel hareketlilik endeksi olarak bilinen Henley Pasaport Endeksi’nin 2025 raporu açıklandı. Rapor, dünya genelindeki vize serbestisi ve diplomatik erişim gücünü ölçerken bu yılki tablo, küresel güç dengelerindeki değişimi bir kez daha ortaya koydu. Asya ülkeleri zirvedeki yerini korurken, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde ilk kez ilk 10’un dışında kaldı.
Zirvede yine Asya ülkeleri var
Raporun sonuçlarına göre, Singapur vatandaşları 193 ülkeye vizesiz giriş yapabiliyor. Bu da ülkeyi 2025’in “en güçlü pasaportu” unvanına taşıdı. Singapur’u Güney Kore (190 ülke) ve Japonya (189 ülke) takip etti. Uzmanlara göre Asya ülkelerinin bu başarısı, son yıllarda diplomatik ağlarını güçlendiren dış politika stratejilerinin bir sonucu.
Henley & Partners tarafından her yıl hazırlanan endeks, ülkelerin vatandaşlarının kaç ülkeye vizesiz veya kapıda vizeyle giriş yapabildiğini analiz ediyor. Bu yılın verileri, “küresel pasaport gücünün merkezinin Batı’dan Doğu’ya kaydığını” bir kez daha doğruladı.
ABD için tarihi gerileme
ABD pasaportu 2025 listesinde 12’nci sırada yer aldı. Bu, ülke tarihindeki en düşük seviye olarak kayıtlara geçti. Son dönemde ABD’nin uyguladığı vize politikalarının, karşılıklılık esasına dayalı olarak birçok ülke tarafından aynı şekilde yanıtlanması, bu düşüşte belirleyici oldu.
Örneğin Brezilya ve Kanada, son aylarda ABD vatandaşlarına yönelik yeni vize prosedürleri getirirken, Avrupa’daki bazı ülkeler de Amerikan vatandaşları için seyahat izni süreçlerini sıkılaştırdı.
Henley & Partners Başkanı Christian H. Kaelin, bu gerilemenin yalnızca bir istatistik olmadığını belirterek “Küresel güç dengesi artık Batı’dan Asya’ya doğru kayıyor. Pasaport gücü, bir ülkenin diplomatik güvenilirliğini de gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Avrupa ülkeleri dengeli tabloyu koruyor
Bu yılın sonuçlarına göre, Almanya, İtalya, İspanya ve İsviçre 4’üncü sırada, Fransa, Hollanda ve Belçika ise 5’inci sırada yer aldı. Avrupa ülkeleri genel olarak güçlü diplomatik ilişkileri sayesinde ilk 10 içinde yoğun biçimde temsil edildi.
Avrupa Birliği ülkelerinin Schengen alanı avantajı, vatandaşlarına hâlâ dünyanın en geniş seyahat özgürlüğünü sağlıyor. Uzmanlara göre bu tablo, Avrupa’nın hâlâ “yumuşak güç” açısından güçlü bir konumda olduğunu gösteriyor.
Türkiye’nin sırası belli oldu
Henley Pasaport Endeksi 2025 sonuçlarına göre Türkiye, 51. sırada yer aldı. Türk pasaportu ile 118 ülkeye vizesiz veya kapıda vizeyle giriş yapılabiliyor. Bu sayı 2023’te 110 ülke civarındaydı; dolayısıyla son iki yılda Türkiye’nin diplomatik erişimi belirgin biçimde arttı.
Son dönemde Orta Asya, Afrika ve Güney Amerika ülkeleriyle imzalanan karşılıklı vize muafiyeti anlaşmaları, Türkiye’nin sıralamasını yukarı taşıyan etkenler arasında. Ancak Avrupa Birliği ülkeleri için Schengen vizesi zorunluluğu hâlen geçerli.
2025’in ilk 10 pasaportu
- Singapur – 193 ülke
- Güney Kore – 190
- Japonya – 189
- Almanya, İtalya, İspanya, İsviçre
- Fransa, Hollanda, Belçika, Danimarka, Finlandiya
- Yunanistan, Portekiz, Norveç, İsveç, Yeni Zelanda
- Avustralya, Polonya, Malta, Çekya
- Birleşik Krallık, Slovenya, Hırvatistan, Birleşik Arap Emirlikleri
- Kanada
- Lihtenştayn, Letonya
“Türkiye bölgesel diplomasiyle güç kazanıyor”
Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Mehmet Aksoy, Türkiye’nin son yıllarda vize anlaşmalarında dikkat çeken bir diplomatik başarı elde ettiğini belirtti. Aksoy, “Türkiye, Avrupa’da sınırlı ilerleme kaydederken Afrika ve Asya’da hızla etki alanını genişletiyor. Bu da pasaport endeksinde yükseliş getirdi. Ancak Schengen vizesi kalkmadığı sürece Türkiye ilk 40’a girmekte zorlanır” değerlendirmesinde bulundu.
Henley Pasaport Endeksi 2025, dünya seyahat özgürlüğü haritasında önemli bir dönüşümün işaretlerini veriyor. Asya ülkeleri yükselirken ABD geriliyor, Avrupa dengeli gücünü koruyor. Türkiye ise özellikle son iki yılda attığı diplomatik adımlarla, bölgesel bir yükseliş trendine girmiş durumda.
