Evrenin erken dönemine dair en büyük gizemlerden biri, süper kütleli kara deliklerin bu kadar kısa sürede nasıl oluştuğu sorusu.
Bilim insanlarının uzun yıllardır yanıtını aradığı bu bilmecede yeni bir sayfa açıldı. James Webb Uzay Teleskobu (JWST) tarafından tespit edilen ve “Küçük Kırmızı Noktalar” (Little Red Dots – LRDs) olarak adlandırılan olağanüstü parlak cisimlerin sırrı, nihayet çözüldü.
Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacılara göre bu gizemli yapılar, daha önce hiç gözlemlenmemiş bir yıldız türü olan “karadelik yıldızları” olabilir.
Evrenin Bebeklik Çağından Gelen Işık
James Webb Teleskobu’nun topladığı veriler, bu kırmızı noktaların Büyük Patlama’dan yalnızca 600–700 milyon yıl sonrasına ait olduğunu gösteriyor.
Bu, kozmik ölçekte neredeyse “evrenin bebeklik fotoğrafı” anlamına geliyor.
Bilim insanlarını şaşırtan ise, bu kadar erken bir dönemde bu denli büyük, sıcak ve parlak nesnelerin var olması.
Penn State ekibinden astrofizikçi Prof. Joel Leja, “Bu cisimler, bugüne kadar gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor. Onlar ne tam anlamıyla yıldız ne de klasik kara delik. İkisinin birleştiği yeni bir evreyle karşı karşıyayız.” ifadelerini kullandı.
Kara Deliğin Kalbinde Parlayan Yıldızlar
Araştırmaya göre, bu nesnelerin merkezinde süper kütleli kara delikler bulunuyor.
Etraflarındaki gaz ve toz bulutları, kara deliğin çekim gücüyle dev bir enerji salınımı oluşturuyor.
Bu enerji, yıldızların nükleer füzyonla yaydığı ışıktan çok daha yoğun.
Bu nedenle LRD’ler, uzaktan bakıldığında parlak kırmızı yıldız kümeleri gibi görünüyor.
Araştırmacılar, James Webb’in toplam 60 saatlik gözlem verisini analiz etti ve 4.500 galaksiden elde edilen sinyallerde ortak bir imza buldu:
Binlerce kilometre hızla hareket eden gaz akışları.
Bu, merkezde aktif kara delik varlığının güçlü bir göstergesi.
“The Cliff” Keşfi Teoriyi Güçlendirdi
2024 yazında “The Cliff” adı verilen aşırı parlak bir kırmızı noktanın keşfi, teoriyi daha da sağlamlaştırdı.
Bu nesne, diğerlerinden çok daha yüksek enerji yoğunluğuna sahipti ve kara delik yıldızlarının “erken evrimsel evresi” için güçlü bir aday olarak değerlendirildi.
Araştırma ekibine göre, bu tür nesneler evrende yalnızca belirli bir zaman aralığında ortaya çıkıyor.
Bu da, onların evrenin doğuşunda geçici bir ara form olabileceği anlamına geliyor.
Galaksilerden Önce Kara Delikler
Bilinen evrim modellerine göre, önce galaksiler oluşur, ardından kara delikler merkezlerinde gelişir.
Ancak JWST’nin tespit ettiği bu kırmızı noktalar, bu sıralamayı tamamen tersine çevirmiş olabilir.
Yani kara delikler, galaksilerden önce ortaya çıkmış olabilir.
Penn State’ten araştırmacı Dr. Rohan Naidu, “Eğer bu sonuçlar doğrulanırsa, kara deliklerin kökeni hakkında bildiğimiz her şeyi yeniden yazmamız gerekecek. Bu, evrenin ilk dönemine açılan en net pencerelerden biri.” dedi.
Bilimin Eşiğinde Yeni Bir Dönem
Bu keşif, yalnızca evrenin erken tarihini anlamak için değil, modern fiziğin sınırlarını yeniden tanımlamak açısından da büyük önem taşıyor.
Kara delik yıldızları gerçekten varsa, bu yapılar dev kara deliklerin oluşumunu hızlandırmış olabilir.
Bu da evrende gözlemlediğimiz süper kütleli kara deliklerin neden “bu kadar erken” ortaya çıktığını açıklayabilir.
