Karayipler’deki küçük ada ülkesi Anguilla, internetin erken döneminde kendisine tahsis edilen “.ai” alan adı sayesinde dijital çağın en dikkat çekici ekonomik dönüşümlerinden birini yaşıyor. 1995’te ülkesel alan adı (ccTLD) olarak verilen bu uzantı, yapay zekâ teknolojilerinin yükselişiyle birlikte adaya her yıl milyonlarca dolar kazandıran bir gelir kapısına dönüştü. Anguilla, “.ai” uzantısından elde ettiği gelirle ekonomisini yeniden şekillendiriyor
İnternette rastgele verilen uzantı, stratejik değere dönüştü
Anguilla, 1995 yılında “.ai” uzantısını resmî ülke kodu olarak aldı. O yıllarda kimsenin önemsemediği bu iki harf, zamanla “Artificial Intelligence” yani “Yapay Zekâ” kavramının global simgesi haline geldi.
Günümüzde yüz binlerce teknoloji şirketi, yapay zekâyla bağlantılı projeleri için “.ai” uzantılı alan adlarını kullanıyor. Bu sayede ada, dijital çağda küçük coğrafyasına rağmen dev bir gelir potansiyeline sahip oldu.
2023’te 32 milyon dolar, 2024’te 39 milyon dolar gelir
Anguilla, 2023 yılında “.ai” alan adı kayıtlarından yaklaşık 32 milyon dolar gelir elde etti. 2024 yılı için belirlenen resmi bütçe hedefi ise 105 milyon Doğu Karayip Doları, yani yaklaşık 39 milyon ABD Doları oldu.
Bu gelir, ülkenin toplam bütçesinin dörtte birine yakın bir orana denk geliyor. Özellikle turizme bağımlı ekonomisi sık sık kasırgalarla zarar gören ada için bu yeni gelir kaynağı, adeta bir finansal sigorta işlevi görüyor.
Alan adlarında küresel talep patladı
Yapay zekâ sektöründeki büyüme, “.ai” uzantılı alan adlarına olan talebi rekor seviyelere taşıdı.
2018’de 50 bin civarında olan “.ai” kayıtlı alan adı sayısı, 2025 itibarıyla 850 bini aştı. Bazı şirketler ve girişimciler, kısa ve marka değeri yüksek “.ai” adresleri için yüz binlerce dolar ödemeyi kabul ediyor.
Ada hükümeti, her yeni kayıt ve yenilemeden belirli bir pay alarak bu küresel ilgiyi doğrudan gelir kapısına çevirmiş durumda.
Ekonomik çeşitlenmenin yeni modeli
Anguilla, turizm dışında sürdürülebilir gelir yaratma konusunda uzun yıllardır zorluk yaşıyordu. 2017’deki Irma Kasırgası ülke ekonomisine ciddi zarar verirken, İngiltere’nin yardımları adanın ayakta kalmasını sağlamıştı.
Ancak bugün “.ai” uzantısından elde edilen gelir, hem kamu yatırımlarını finanse ediyor hem de kasırga ve ekonomik krizlere karşı güçlü bir rezerv oluşturuyor.
Küçük ada ülkesi, bu gelirleri altyapı, eğitim ve yenilenebilir enerji projelerine yönlendirmeyi planlıyor.
IMF: “Model alınabilecek dijital gelir başarısı”
Uluslararası kuruluşlar, Anguilla’nın dijital gelir modelini küçük ada ekonomileri için örnek gösteriyor.
Uzmanlara göre, “.ai” uzantısının başarısı yalnızca şans değil; ada yönetiminin bu dijital varlığı modern altyapılarla koruması ve gelirlerini sürdürülebilir şekilde yönetmesi sayesinde gerçekleşti.
Bu model, benzer coğrafyalara sahip ülkeler için de ekonomik çeşitlenme konusunda ilham verici bir örnek olarak görülüyor.
