İngiltere’nin İskoçya bölgesinde yer alan Rosemarkie köyünde yürütülen sıradan bir konut projesi kazısı, tarihin seyrini değiştirecek bir keşfe dönüştü. Temel açma çalışmaları sırasında toprak altında dikkat çeken metal yansımaları tespit eden ekip, durumu hemen arkeologlara bildirdi. Yapılan ilk inceleme, buluntuların modern döneme ait olmadığını ortaya koydu. Derinleştirilen kazı sonucunda Bronz Çağı’na ait yaklaşık 3 bin yıllık bir gömü gün yüzüne çıkarıldı.
Arkeologlar bulgunun yalnızca yerel değil, Avrupa arkeolojisi açısından da olağanüstü önemde olduğunu belirtiyor. Toplam dokuz adet el yapımı eşya tespit edildi. Bu eşyalar arasında halkalı süs aksesuarları, metal işçiliği kalıntıları ve süsleme parçaları yer alıyor. Uzmanlara göre özellikle halkalı süs eşyası, İskoçya’da bugüne kadar görülen en karmaşık Bronz Çağı işçiliği örneği olarak dikkat çekiyor. Araştırma ekibi, bu nesnelerin yalnızca estetik değil, kültürel bir zenginliği temsil ettiğini vurguluyor.
Gömü bilinçli olarak yerleştirilmiş
Yapılan analizler, eşyaların rastgele kaybolmadığını, bilinçli şekilde toprağa bırakıldığını gösteriyor. Arkeologlar bunun dini ya da törensel bir amaçla yapılmış olabileceğini düşünüyor. Muhtemelen sahipleri daha sonra geri dönmeyi planladı ancak çeşitli nedenlerle dönemedi.
2021’de bulundu, şimdi duyuruldu
Aslında hazine 2021 yılında keşfedildi. Fakat kamuoyuna açıklanmadan önce eserlerin kapsamlı şekilde analiz edilmesi beklendi. Radyokarbon tarihlendirmesi ve malzeme incelemeleri yaklaşık dört yıl sürdü. Çalışmalar tamamlandıktan sonra sonuçlar 2025 yılının Ekim ayında resmî olarak paylaşıldı.
Bataklık toprağı sayesinde bozulmadan kaldı
Kazı raporlarına göre eşyalar eğrelti otu ve ağaç kabuğundan oluşan doğal bir sargı ile sarılmış halde bulundu. Bulundukları alanın bataklık yapısı oksijen girişini engellediği için eserler neredeyse hiç bozulmadan günümüze ulaşabildi. Bu durum Bronz Çağı insanlarının doğanın koruyucu özelliklerini bilinçli şekilde kullandığını gösteriyor.
600 yıllık yerleşimin izleri de bulundu
Hazineyle birlikte metal işçiliğine ait kalıplar, döküm izleri ve silah parçalarına ait izlenimler de tespit edildi. Bu bulgular M.Ö. 1100 ile 500 yılları arasında bölgede kesintisiz bir yerleşim olduğunu ispatlıyor. Arkeologlar şimdi eserlerin İskoçya Ulusal Müzesi’nde özel bir Bronz Çağı koleksiyonunda sergilenmesi için hazırlıklara başladı.
