Türkiye’de şehirlerarası ulaşımda yeni bir dönem başlıyor. Yüksek Hızlı Tren (YHT) seferlerinin yolcu trafiğini büyük ölçüde etkilemesi üzerine otobüs firmaları yeni bir modele geçti. Kasım ayı itibarıyla İstanbul–Ankara hattında ekspres otobüs seferleri başlatılıyor. Yeni sistemle birlikte Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Beypazarı durakları artık bazı seferlerde yer almayacak.
YHT etkisi otobüs firmalarını yeniden şekillendirdi
2014 yılında hizmete giren İstanbul–Ankara Yüksek Hızlı Tren hattı, karayolu taşımacılığında dengeleri değiştirdi. Hız, konfor ve fiyat avantajı nedeniyle çok sayıda yolcu tren seferlerine yönelince, otobüs firmalarının doluluk oranları ciddi oranda düştü. Özellikle iş seyahati yapan yolcuların tercihlerini trene kaydırması, firmaları alternatif modeller geliştirmeye zorladı.
İstanbul–İzmir ekspres modeli örnek oldu
Geçtiğimiz yıl bazı firmalar, İstanbul–İzmir hattında ara durakları kaldırarak “ekspres otobüs seferleri” başlatmıştı. Bu uygulamayla seyahat süresi ortalama yaklaşık 1,5 saat kısalmış, yolcular tarafından da olumlu karşılanmıştı. Başarılı sonuçlar, firmaları aynı yöntemi diğer hatlara taşımaya yöneltti.
Yeni dönemde benzer sistem İstanbul–Ankara hattında da uygulanacak. Böylece otobüsler, durak sayısını azaltarak daha kısa sürede hedefe ulaşacak.
Beş şehir rotadan çıkarılıyor
Yeni uygulamayla birlikte ekspres otobüs seferleri, güzergâh üzerinde yer alan Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Beypazarı şehirlerinde durmayacak. Bu hatlardaki yolcular için normal seferler devam edecek olsa da, hızlı ulaşımı tercih edenler ekspres seçeneği kullanabilecek.
Firmalar, ekspres seferlerin toplam seferlerin yaklaşık yüzde 50’sini oluşturacağını belirtiyor.
Uygulama kademeli olarak başlayacak
Ekspres sistem ilk aşamada yalnızca bazı büyük otobüs firmaları tarafından devreye alınacak. Yolcu taleplerine göre, 2026 itibarıyla bu modelin diğer hatlarda da yaygınlaştırılması planlanıyor. Firmalar, hem yüksek hızlı trenle rekabet gücünü korumak hem de zaman odaklı yolcuları kazanmak istiyor.
Uzmanlar ne diyor?
Ulaştırma sektörü uzmanlarına göre, ekspres seferlerin en büyük avantajı zaman tasarrufu olacak. Ancak bu sistemin küçük şehirlerdeki yolcu trafiğini olumsuz etkileyebileceği de belirtiliyor. Özellikle Kocaeli ve Düzce gibi şehirlerde otobüs duraklarının günlük hareketliliği azalabilir.
Buna karşılık, otobüs firmaları uzun mesafede trenle rekabet edebilmek için “farklılaşma” adımı atmak zorunda olduklarını savunuyor. Ulaştırma ekonomisti Dr. Ercan Yalçın, “YHT’nin ulaşım alışkanlıklarını kalıcı olarak değiştirdiği bir dönemde, otobüslerin hız avantajı sunması mantıklı bir hamle. Ancak bölgesel yolcuların mağdur edilmemesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İstanbul–Ankara hattında Kasım ayında başlayacak ekspres otobüs uygulaması, Türkiye’de şehirlerarası ulaşımda yeni bir dönemi başlatacak. Otobüsle seyahat edenler artık iki seçenek arasında tercih yapacak: Daha kısa sürede ulaşım sağlayan ekspres hatlar veya ara duraklı klasik seferler.
