Yüzyıllardır süren altın arayışında gözler hep yerin altına çevrilmişti. Ancak bilim dünyası bu kez şaşırtıcı bir keşifle gündemde. Finlandiya’daki bir araştırma, bazı ağaç türlerinin yapraklarında mikroskobik altın parçacıkları barındırdığını ortaya koydu. Bu keşif, gelecekte maden arama yöntemlerinde sessiz ama devrim niteliğinde bir değişim yaratabilir.
Ağaçlarda Altın Olur mu?
Finlandiya Oulu Üniversitesi’nden ekolojist Kaisa Lehosmaa ve ekibi, Avrupa’da sıkça görülen Norveç ladini (Picea abies) üzerine yürüttükleri araştırmada, bu ağaçların yapraklarında altın nanoparçacıklarının biriktiğini tespit etti. Ancak asıl dikkat çekici olan, bu değerli metalin ağaca nasıl ulaştığıydı. Bilim insanlarına göre bu süreçte rol oynayan gizli kahramanlar, endofit adı verilen mikroskobik bakteriler.
Endofitler, bitki dokularında yaşayan ve onlarla simbiyotik yani karşılıklı fayda sağlayan bir ilişki kuran mikroorganizmalar. Normalde bitkilerin büyümesini ve besin emilimini destekleyen bu bakteriler, aynı zamanda yeraltındaki çözünmüş altını kökler aracılığıyla emip yapraklara taşıyabiliyor.
Bakteriler Altını Temizleyip Biriktiriyor
Araştırmacılar, bu bakterilerin altın nanoparçacıklarını yoğunlaştırarak bitki üzerindeki olası toksik etkilerini azalttığını düşünüyor. Başka bir deyişle, bakteriler altını yalnızca rastlantısal olarak değil, bitkinin hayatta kalma mekanizmasının bir parçası olarak işliyor olabilir.
Ekip, bu durumu incelemek için Avrupa’nın en büyük altın üretim merkezlerinden biri olan Kittilä Madeni yakınlarındaki ladin ağaçlarını analiz etti. 23 ağaçtan toplanan 138 yaprak örneğinin dördünde altın nanoparçacıkları bulundu.
Bu parçacıkların, P3OB-42, Cutibacterium ve Corynebacterium gibi bakteri türleri tarafından oluşturulan biyofilmlerle çevrili olduğu görüldü. Bu biyofilmler, bakterilerin bitki dokusuna tutunmasını sağlayan doğal bir koruma tabakası oluşturuyor. Bulgular, bu bakterilerin altını sadece toplamakla kalmayıp yoğunlaştırarak bitki içinde depoladığını da kanıtlıyor.
Ormanlar Yeni Maden Sahası mı Olacak?
Elbette kimse ağaçları kesip yapraklarından altın çıkarmayı planlamıyor. Çünkü söz konusu parçacıklar milimetrenin milyonda biri boyutunda. Ancak bilim insanlarına göre bu keşif, yeraltındaki altın yataklarını bulmak için yepyeni ve çevreye duyarlı bir yöntem geliştirilmesine kapı aralayabilir.
Lehosmaa, “Ağaçların yapraklarında yaşayan bakteriler, yeraltındaki görünmez altın rezervlerinin parmak izlerini taşıyor olabilir. Bu bakterilerin izlenmesi, maden arama süreçlerinde hem maliyeti hem de çevresel zararı önemli ölçüde azaltabilir” diyor.
Yeni Nesil Yeşil Altın Arama Yöntemi
Bu yöntem gelecekte, geleneksel sondaj çalışmalarının yerini alabilir. Artık bilim insanları pahalı ekipmanlar ve çevreye zarar veren kazılar yerine, ağaç yapraklarındaki bakteriyel analizler üzerinden potansiyel altın bölgelerini belirleyebilecek.
Yani altın arayışı, toprağın derinliklerinden ağaç tepelerine taşınıyor. Bu da madenciliğin geleceğinde doğaya zarar vermeyen, sürdürülebilir bir dönemin habercisi olabilir.
